zorunlu varlık kapak“İbn Sina felsefesi üzerine araştırmalar yapmanın daima özgün bir yanı vardır. Çünkü Şeyh-i Reîs düşünce tarihimizin kolay aşındırılabilecek bir çehresi değildir. Her ne kadar hakkında çok sayıda araştırma yapılmış olması, konunun artık tüketilmiş olduğu şeklinde bir izlenim verse de filozofun metinlerine yeniden eğilmenin anlamlı olmadığı kolayca iddia edilemez. Esasen yeniden keşfedilmeye âmâde olmak, tarihte iz bırakmış, insanlığın düşünce serüvenine yön vermiş tüm büyük sîmâların ortaya koyduğu klasik metinlerin tabiatında vardır. İbn Sina’nın İslâm medeniyetinin insanlık birikimine sunduğu değerli hediyelerden biri olduğu apaçık bir husus olduğuna göre onun ortaya koyduğu eseri okuyabileceğimiz ve dolayısıyla yorumlayabileceğimiz çok çeşitli bağlamlara sahibiz demektir.”

“İslâm metafizik tarihine baktığımızda varlık (vücûd) kavramından -ve onun mahiyet kavramıyla ilişkisinden- daha merkezî bir konunun olmadığı söylenebilir. Aristoteles’ten kalkarak metafiziğin temel konusunu “varolması bakımından varlık” şeklinde belirleyen müslüman filozoflar, vücûd kavramını felsefenin yüreğine yerleştirmişler ve özellikle Farabi’den başlayarak varlık ve mahiyet ayırımını belirgin kılmak üzere teorik çalışmalar yapmışlardır. Ancak İbn Sina’dır ki, “varlık filozofu” şeklinde anılmayı hak edecek şekilde konuyu işlemiş, geliştirmiş ve tam anlamıyla sistemleştiren filozof olmuştur.”

“Zorunlu Varlık fikrinin İbn Sina ontolojisini kavramada anahtar rolü üstlendiği açıktır. Yani filozofun sistemini kavramaya yönelik her uğraş, varlık, zorunluluk ve nihayet Zorunlu Varlık fikrinden hareket etmek durumundadır. Sisteme egemen olan ontolojik perspektiften sapıldığında bir takım okuma, anlama, yorumlama ve eleştirme sorunlarının ortaya çıkması kaçınılmaz olmaktadır. Bu durumu engellemek, İbn Sina sistemini varlık mertebeleri açısından aşağıdan yukarı değil, yukarıdan aşağı okumakla mümkün olacaktır. Bütün bu metodolojik gereklerden ötürü İbn Sina ontolojisinin bir “Vâcibü’l-vücûd Metafiziği” olduğu söylenmelidir.”

Yazarın yeniden gözden geçirdiği İbn Sînâ Ontolojisinde Zorunlu Varlık kitabı felsefe talebesiyle on yıl sonra bir kez daha  buluşuyor.

 



[1]

 

Share →

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir